Kim Lân – Nhà văn của làng quê Việt Nam
Kim Lân (tên khai sinh Nguyễn Văn Tài; 1920–2007) là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam thế kỷ XX, nổi bật với các tác phẩm viết về làng quê và người nông dân Việt Nam. Ông sinh ra tại làng Phù Lưu, xã Tân Hồng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc thị xã Từ Sơn, vùng Hà Nội).
Tiểu sử
Kim Lân lớn lên trong hoàn cảnh gia đình nghèo khó, chỉ học hết tiểu học rồi đi làm. Ông bắt đầu sáng tác truyện ngắn từ năm 1941, đăng trên các báo như Tiểu thuyết thứ bảy và Trung Bắc chủ nhật. Ngoài vai trò nhà văn, ông còn có năng khiếu diễn viên và từng tham gia nhiều bộ phim, kịch.
Sự nghiệp sáng tác
- Kim Lân chuyên viết truyện ngắn, số lượng tác phẩm không nhiều nhưng có giá trị lớn, đặc biệt trong miêu tả đời sống, tâm hồn người nông dân và làng quê Bắc Bộ.
- Các tác phẩm tiêu biểu gồm: Vợ nhặt, Đứa con người vợ lẽ, Đứa con người cô đầu, Cô Vịa, Làng và tập truyện Nên vợ nên chồng (1955).
- Vợ nhặt và Làng là hai truyện ngắn nổi bật đã được đưa vào sách giáo khoa Việt Nam vì giá trị nội dung sâu sắc và tính giáo dục cao.
- Chủ đề tác phẩm tập trung vào cảnh đời lam lũ, khó khăn nhưng cũng giàu tình cảm, yêu đời của người nông dân thời kỳ trước và sau Cách mạng tháng Tám (1945).
- Kim Lân còn khắc họa sinh hoạt văn hóa phong phú của làng quê như đánh vật, chọi gà, thả chim… từ đó thể hiện tâm hồn trong sáng, tài hoa của người nông dân dù nghèo khổ.
Phong cách sáng tác
- Văn phong giản dị, bình dị nhưng rất tinh tế, sâu sắc và đặc sắc.
- Tác giả có bản lĩnh chọn lọc kỹ lưỡng trong sáng tạo, không viết nhiều nhưng tác phẩm để lại dấu ấn lâu dài.
- Các truyện ngắn mang dấu ấn rõ nét về không khí làng quê Việt Nam, thể hiện sự cảm thông sâu sắc với cuộc sống người dân lao động bình thường.
Ảnh hưởng
- Kim Lân được xem là tượng đài nghệ thuật trong văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt về đề tài làng quê và người nông dân.
- Tác phẩm của ông góp phần quan trọng vào trào lưu văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930-1945 cũng như văn học cách mạng 1945-1975.
- Ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001, khẳng định vị trí quan trọng trong văn học Việt Nam.
Tóm lại, Kim Lân là nhà văn tiêu biểu chuyên viết về đời sống và con người nông thôn Việt Nam với phong cách sáng tác giản dị nhưng tài hoa, để lại tác phẩm sâu sắc có giá trị văn học và giáo dục lâu dài.